Burdinaren garrantzia espedizioan dauden emakumeentzat. Kepa Lizarraga, BMF-FVMko medikua
Kepa Lizarragak, BMF-FVMko medikuak, idatzitako artikulua
Haranetan eta mendi-magaletan gora egin ahala, presio atmosferikoa txikiagoa da. Eta horrekin batera, arnasten dugun airean dagoen oxigenoaren presioak ere behera egiten du.
Egoera horretara egokitzeko, altitudea altua denean eta nahikoa denbora irauten dugunean, normalean, hiru astetik aurrera, organismoak “trukimailu” batzuk ditu. Horietako bat minutu bakoitzeko aire-litro gehiago arnastea da, eta, beraz, oxigeno-pobrezia orekatzen saiatzen da.
Beste erreakzio bat bihotz-erritmoa areagotzea da, itsasoaren mailan minutuko 60 pultsazio izatetik minutuko 75-80 taupada izatera pasa daitekeena, hau ere atsedenean, baina 5.300 metroko altueran (Everesteko Oinarrizko Zelaia).
Egokitzapen horiei “akutuak” esaten zaie. Azkar sortzen dira, baina energia asko gastatzen dute eguneko 24 orduetan mantentzeko. Aitzitik, denbora ematen badiogu, gorputzak egokitzapen sofistikatu eta ekonomikoagoak jartzen ditu martxan, eta horietako bat globulu gorri gehiago ekoiztea da. Hemoglobina gehiago izateko modu bat da. Barruko substantzia, biriketan oxigenoa hartzeko eta gorputzeko ehunetan askatzeko gai dena.
Horrela, odolak mililitro bakoitzeko oxigeno gehiago garraia dezake. Hori bai: ezinbesteko metala dago hori lortzeko: burdina. Gainera, ugalkortasun-adinean dauden emakumeek burdina pixka bat galtzen duzuenez hilerokoan, nire aholkua hauxe da; espedizioetara joanez gero, aldez aurretik odol-analisi bat egitea eta goi-mendirako bidaiaren aurretik burdina-gehigarririk hartu behar den aztertzea.
